Anonim Şirketin Fonksiyonları ve Türleri – 2/1
Anonim Şirketin Fonksiyonları ve Türleri
Anonim şirketler tarihi süreç içinde ekonomik hayatta her zaman önemli rol oynamışlardır. Şirketlerin gelişim süreci dikkate alındığında, bu durumda daha net bir şekilde ortaya çıkar.
1407 yılında Cenova‘da kurulmuş olan San Giorgo ortaklığının ilk anonim şirket olduğu kabul edilmektedir. Ancak bugünkü anlamda anonim şirketler 16. Yüzyılın sonundan itibaren kurulmaya başlanmıştır. Ülkemizde de 1850 tarihli Kanunname-i Ticaret ile birlikte anonim şirketler düzenlenmiştir.
Gerek ülkemizdeki gerek dünyadaki tarihsel sürece bakıldığında, anonim şirketler hem aile şirketi hem büyük ölçekli şirketler olarak karşımıza çıkabilmektedir. Bu durumda, her iki halde de anonim şirketlerin çeşitli ihtiyaçlara cevap verebilmesi sebebiyledir. Bu ihtiyaçlardan başlıcası, şirketi kuran ortakların sınırlı olarak ve sadece şirkete karşı sorumlu olmalarıdır. Bu sebeple ortaklar şirket alacaklılarından şahsi mal varlıklarını koruyabilmekte, sermaye borçlarını ödeyerek başkaca bir sorumluluk üstlenmemektedirler. Dolayısıyla da şahıs şirketlerine nazaran anonim şirketler daha çok tercih edilmektedir.
Anonim şirketlerin tercih edilme sebeplerinden bir diğeri, yapısı itibariyle hem aile üyerleri arasında kurulmaya hem halka açılmaya ve çok ortaklı olmaya müsait olmasıdır. Çok ortaklı olmak suretiyle, şirket içindeki etkinliği kaybetmeden yatırımcıdan kaynak toplamak mümkün hale gelirken, sadece aile üyeleri arasında kurulup aile şirketier olarak kalmaya da devam edilebilir. Bu özellik, tek kişilik anonim şirketin de kabul edilmesi ile birlikte, daha da perçinlemiştir. Öte yandan, anonim şirketlerin çok ortaklı olması ve hisse senetlerini halka satarak kaynak toplamalarının ekonomik ve toplumsal hayattaki önemi dikkate alınarak, bu tür anonim şirketlere uygulanmak üzere SerPK ‘da özel düzenlemeler yapılmıştır.
Anonim Şirketin Fonksiyonları
Anonim şirketler payların el değiştirilebilmesindeki kolaylık bakımından da tercih edilen bir şirket tipi olarak karşımıza çıkmaktadır. Özellikle hisse senedine bağlanmış paylar bakımından bu konu daha dikkat çekicidiri. Şahıs şirketlerinde ki durumun aksine payın devri için er zaman diğer pay sahiplerinin muvafakatine ihtiyaç olmadığı gibi, hamiline yazılı hisse senedine bağlanmış payların sadece teslim ile dahi devrine izin verilmektedir.
Anonim şirketler, TK hükümleri ile daha çok kuvvetlendirildiği üzere, profresyonel kişiler tarafından yönetilmeye uygun şirket türüdür. Gerek bu özelliği gerek güçlü sermaye yapısı sebebiyle, bankalar gibi belirli konularda faaliyet gösteren şirketlerin sadece anonim şirket şeklinde kurulabileceği kabul edilmiştir.
Kaynak : Ticaret Kanunu ( S. 338 – 339 )
