Emredici Hükümler ilke / Anonim Şirketlere Hakim Olan İlkeler – 3-2
Emredici Hükümler ilke
Anonim Şirketlere Hakim Olan İlkeler
F. Emredici Hükümler ilkesi – 3/2
Ülkemiz açısından küçümsenmeyecek derecede önem taşıdığı ve hukukun üstünlüğü ilkesinin sağlanmasında etkin bir rol oynayacağı; esas sözleşme hükümlerinin geçerliliğine ilişkin davaların sayısını azaltmak gibi bir yararı da beraberinde getirdiği dikkate alınması gereken noktalardan sadece bir kaçıdır.
Anonim şirketler hukukunda bireysel pay sahipliği hakları ile azlık hakları öğretisinin bugün gittikçe etkisini kaybeden sözleşme özgürlüğü ilkesini sınırlandrıdığından şüphe edilemez. Diğer yandan bu hüküm dolaylı bir şekilde bir mutlak pay sahipliği ve azlık hakkı da yaratmaktadır.
Her iki hakkın da anılan haklardaki dava listesini zenginleştirdiği şüphesizdir. Ayrıca, kanunda emredici nitelik taşımayan bir çok hüküm bulunduğu gerçeğinin de hükmün bir örnek esas sözleşmeler yaratacağı eleştirisinin haklılık temellerini sorgulanabilir hale getirdiği de muhakkaktır.
Hükümlerin sadece lazım mı yoksa amacının mı dikkate alınacağı tartışması yapılmış, kanunun suskun kaldığı, hiç bir hüküm öngörmediği konularda esas sözleşme ile sapmanın mümkün olmadığı, gerekçedeki açıklamanın aksine açıkça geçersiz olan bir hükmün esas sözleşmede bulunmasının hukuken hiç bir önemi olmayacağı ve bu durumda Ticaret Kanunu(TK) madde 340 ‘ın pay sahiplerine ve alacaklılara farklı ve özel bir koruyuculuk işlevi yüklendiğinden bahsedilmeyeceği, sözleşme serbestini sınırlayan Borçlar Kanunu madde 27 ‘de düzenlenen hususlara ilave olarak bu ilkenin kabulü ile sözleşme özgürlüğünün gereksiz yere, adil olmayan şekilde sınırlandırıldığı, kişilerin yaratıcı düşüncelerini dumura uğratacağı, TK.330 hükmü ile çeliştiği ifade edilmiştir.
Gerekçe ‘de ise, hükmün mehazının Almanya ‘da bir çok karşıtı olduğu, bu ilkenin, kuruluş bakımından kabul edilen normatif sistemin zorunlu bir parçası olduğu, hükmün eleştirileceği hesaba katılarak düzenlemenin getirildiği açık bir şekilde ifade edilmiş ve eleştirilere şu şekilde cevap verilmiştir: “ Hükmün, açıkça geçersiz olan, pay sahipleriyle alacaklıların haklarını zedeleyen veya sınırlayan düzenlemelerin esas sözleşmelere girmesine engel olduğu saptanmıştır.
Emredici Hükümler ilke
Kaynak : Şirket Hukuku ( S. 350 – 351 )
Anonim Şirketlere Hakim Olan İlkeler – Emredici Hükümler ilkesi / 3-1
Anonim Şirketlere Hakim Olan İlkeler – Emredici Hükümler ilkesi / 3-1
